Les aventures de Gaston Lagaffe au sein des éditions Dupuis : ses expériences culinaires, ses innovations en matière de matériel de bureau ou d'automobile, ses créations d'instruments de musique. ©Electre 2024

André Franquin a skepyî è 1924 è Eterbek (Brussele, Beldjike).

I dessine voltî dispu k' il est tot djonne.

I cmince a bouter amon Dupuis è 1944, la ki c' est si soçon Morris (li pa da Lucky Luke) ki l' î a fé rintrer.

E 1947, i rprind li boulome di Spirou tot dessinant "Le Tank" eyet "Les Maisons préfabriquées".

Tot fjhant çoula, i fwait bråmint des dessins po des magazines k' i gn a.

Après 1949, il årè l' bezogne del séreye Spirou et Fantasio, do dessin et do scrijhaedje pol gazete Spirou : fåves completes, totes sôres di boulomes. Li monde di Spirou s' agrandit gråce a des boulomes a pårt : li conte di Champignac, li Marsupilami (1952), li gazetresse Secotine, Zantafio, Zorglub, evnd.

Etur 1955 et 1959, Franquin boute ossu so "Modeste et Pompon", k' il a tuzé pol gazete Tintin.

E 1957, po mete ene miete di dalaedje dins les pådjes del redaccion, vént on "ero sins ovraedje" tuzé pa l' André Franquin, po li dessin, et Yvan Delporte, ki lyi dene on caractere et si no : Gaston, la k' i s' sovént d' èn amisse ki fjheut todi des biestreyes !

Po cmincî, Gaston est invité dins Spirou po ene foirt coûte aparucion. I lait des bleuwès traces ene miete tos costés so les pådjes et foute l' atelêye dins li redaccion. Mins les djins léjhnut voltî ! Gaston n' aveut nén stî tuzé po divni on boulome di binde d' imådjes, mins il årè si séreye !

Franquin a bråmint di l' ovraedje, adon i doet leyî sacwants boulomes et fåves. E 1968, i lait Spirou a Fournier, on burton.

E 1972, i creye, po les covietes di Spirou, ses binamés monsses ki sront rashonnés dins l' albom "Cauchemarrant", eplaidî pa Bédérama è 1979.

Les Idées Noires sont eplaideyes pa Le trombone illustré è 1977 po cmincî et pa Fluide glacial pus tård.

Si fjhant pus vî, Franquin ni dessine pus tant k' avant.

E 1987, li Marsupilami a ene séreye da sinne, dessinêye pa Batem avou li consiaedje di Franquin po les prumîs lives.

E 1989, Franquin dessine bråmint des noveas ptits boulomes, les Tifous, dins ene séreye di dessins animés po l' televuzion.

Franquin a morou è 1997. I n' voerè måy l' eplaidaedje des dijh-set lives dins l' ôre di timpes amon Dupuis, et deus lives di dessins, rovyîs ou leyîs pa l' oteur cwand i vikéve co, amon Marsu-Productions.

Paski Franquin a lontins bouté è Waloneye. Pask' il a fwait viker ene måjhone d' eplaidaedje di Waloneye. Pask' i dmeure dins les sondjes di tos les Walons des boulomes tuzés på Franquin, nos estans fîrs di vos prezinter on live des biestreyes d' on valet bezin mins binamé è walon.